18 Kasım 2016 Cuma
YAHYA VE İSA
Kuran'da geçen resul isimleri, Allah'ın onlara verdiği karakteristik isimlerdir. Dolayısıyla çoğunlukla tarihsel kaynaklarda, bu isimlerdeki insanlara rastlanılamayabilir.
Kuran'da bütün resullerin çift ismi vardır. Bu husus, birçok insanın bilmediği bir Kuran özelliğidir. Bu isimlerden biri, Dünya'ya gönderilmeden önceki alem veya boyutta bulundukları sıradayken (yani Can halindeyken) müjdelendikleri isimdir. Diğeri ise bu Dünya'ya doğduktan sonra kullanılan isimdir.
Bu yüzden Allah, resullerden bahsederken bazen bir ismiyle, bazen diğer ismiyle, bazen de araya "ve" bağlacı koyarak iki ismiyle birden hitap etmektedir.
Yunus-Zünnun, Yakup-Esbat, Yusuf-İdris, İsmail-İshak, Süleyman-Zülkarneyn, Musa-Harut, Harun-Marut, Salih-Şuayb, Lokman-Üzeyr, Elyesa-Zülkifl, İbrahim-İsrail, Nuh-İlyas, Adem-Eyyub, Cebrail-Mikail, Ahmed-Muhammed, Davut-Talut, Lut-Hud, Zekeriya-İmran, Yahya-İsa örnekleri hep böyledir...
Bazen de bu Dünya'da adı geçen bir kişinin, diğer alemdeki konumu ifade edilmiştir. Meryem-Harun'un kız kardeşi gibi...
Zekeriya'ya diğer alemdeki ismi Yahya olan nebi müjdelenirken; aynı nebi Meryem'e İsa olarak müjdelenmektedir.
NOT: CİN KONUSUNDA YORUM başlıklı yazımı okuyunuz.
Meryem oğlu İsa, “Ey İsrailoğulları! Şüphesiz ben, Allah’ın size, benden önce gelen Tevrat’ı doğrulayıcı ve benden sonra gelecek, Ahmed isminde (İSMUHU AHMED) bir resulü müjdeleyici resulüyüm” demişti. Fakat onlara apaçık mucizeleri getirince; “Bu, apaçık bir sihirdir” dediler. (61:6)
İsa, Muhammed'i Ahmed ismiyle müjdelemişti çünkü Muhammed'in o esnada bulunduğu alemdeki ismi Ahmed idi. Yani Muhammed doğmadan önce İsa tarafından "Ahmed" ismiyle müjdelenmiş fakat Muhammed ismiyle doğmuş ve böyle yaşamıştır.
Din adamları ise ayetin orijinalinde "Ahmed isminde bir resul" ifadesi geçmesine rağmen Muhammed'in Ahmed ismiyle müjdelenmiş olmasını anlayamadıkları için Ahmed kelimesini, Muhammed'in sıfatı olarak yorumlamışlardır.
Aynı şekilde Zekeriya'ya da Yahya ismiyle bir resul müjdelenmiş fakat İsa olarak doğmuş ve bu isimle yaşamıştır. Zira Kuran'a göre Yahya'nın bir resul olarak ne yaptığı belirsizdir.
Yahya'nın İsa zamanında yaşamış ve İsa'yı vaftiz etmiş olduğu bilgisi, Hristiyan öğretisine dayanmaktadır. Esasında o bilginin de sembolik bir anlamı vardır.
Şimdi konuyu inceleyelim:
KURAN'DA YAHYA
Yahya ismi, Kuran'da 5 ayette geçmektedir. Buna rağmen Yahya'nın Kuran'a göre ne gibi bir resullük görevi yaptığı belli değildir.
Zekeriya mihrabda kaim olarak salat ederken (YUSALLİ) melekler ona, “Allah sana, kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulayıcı, seyyid, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi olarak Yahya’yı müjdeler” diye seslendiler. (3:39)
Zekeriya’yı ve Yahya’yı ve İsa’yı ve İlyas’ı doğru yola erdirmiştik. Bunların hepsi salih kimselerden idi. (6:85)
“Ey Zekeriyya! Haberin olsun ki biz sana Yahya adlı bir oğul müjdeliyoruz. Daha önce onun adını kimseye vermedik.” (19:7)
“Ey Yahya, kitaba sımsıkı sarıl” dedik. Biz, ona daha çocuk iken hikmet ve katımızdan kalp yumuşaklığı ve ruh temizliği vermiştik. O, Allah’tan sakınan, anne babasına iyi davranan bir kimse idi. İsyancı bir zorba değildi. (19:12-14)
YAHYA VE İSA'NIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Zekeriya mabedde salat ederken melekler ona, “Allah sana, kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulayıcı, efendi, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi olarak Yahya’yı müjdeler” diye seslendiler. (3:39)
Kuran'daki Yahya, Zekeriya'ya müjdelenmiştir ama Yahya'nın kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulamaktan başka ne gibi bir resullük yaptığından hiç bahsedilmemiştir. Bu doğrulama işini de ne zaman ve nasıl yaptığı meçhuldür.
Bunun nedeni aslında Yahya ve İsa'nın aynı kişi olmasıdır. Yahya, İsa'nın bu Dünya'ya gelmeden önce bulunduğu alemdeki ismidir.
Yahya ve İsa'nın başka kimsede olmayan bazı özellikleri, bu isimlerin aynı kişiye ait olduğunu kesinlikle teyit etmektedir.
Yahya'nın özellikleri sanki İsa'nın doğmadan önceki hali gibidir.
YAHYA'NIN ÖZELLİKLERİ
Zekeriya mabedde salat ederken melekler ona, “Allah sana, kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulayıcı, efendi, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi (NEBİYYEN) olarak Yahya’yı müjdeler” diye seslendiler. (3:39)
(3:39) Ayetine göre Zekeriya'ya müjdelenen Yahya bir nebidir fakat kendisine herhangi bir kitap indirilmemiştir. Zira nebi, kendisi aracılığıyla kitap indirilmiş resul demektir. Tıpkı İsa gibi...
“Ey Yahya, kitaba (KİTABE) sımsıkı sarıl” dedik. Biz, ona daha çocuk iken (SABİYYA) hikmet (HUKME) vermiştik. (19:12)
Yahya'ya da İsa gibi kitap ve çocukken hikmet verilmiştir.
Katımızdan ona bir kalp yumuşaklığı ve temizlik (ZEKATEN) de... O, çok takva sahibi biriydi. (19:13)
Yahya da tıpkı İsa gibi arınmış birisidir.
O, Allah’tan sakınan, annesine (VALİDEYHİ) iyi davranan bir kimse idi. İsyancı (CEBBARAN) bir zorba (ASİYYA) değildi. (19:14)
(19:14) Ayetindeki "valideyhi" kelimesini, "anne baba" olarak çevirmişler ve Kuran'ı şartlanmış olarak çevirdiklerini bir kez daha ispatlamışlardır. Bu kelimenin "anne baba" anlamına gelmesi için "ebeveyhi" olması gerekirdi. Burada da özellikle babasız doğan İsa gibi "valideyhi" yani "annesine" denilerek benzetme yapılmıştır.
Yine Yahya da İsa gibi annesine karşı isyankar bir zorba değildir.
Doğduğu gün, öleceği gün ve diriltileceği gün ona selam olsun! (19:15)
Yahya için de tıpkı İsa gibi; doğduğu gün, öleceği gün ve diriltileceği gün esenlik dilenmiştir.
İSA'NIN ÖZELLİKLERİ
Bunun üzerine ona işaret etti. “Beşikteki (MEHDİ) bir çocukla (SABİYYA) nasıl konuşuruz?” dediler. (19:29)
Dedi ki: "Şüphesiz ben Allah'ın kuluyum. Bana Kitabı (KİTABE) verdi ve beni nebi (NEBİYYA) kıldı." (19:30)
“Nerede olursam olayım beni bereketli kıldı ve bana yaşadığım sürece salatı ve zekatı (ZEKATİ) emretti.” (19:31)
“Beni anneme (VALİDETİ) saygılı kıldı. Beni azgın (CEBBARAN) bir zorba (ŞAKİYYA) kılmadı.” (19:32)
“Doğduğum gün, öleceğim gün ve diriltileceğim gün selam banadır. (19:33)
EN DOĞRUSUNU ALLAH BİLİR.
Bülent DİLAVER
_iNsaNOĞLU_
Kuran'da bütün resullerin çift ismi vardır. Bu husus, birçok insanın bilmediği bir Kuran özelliğidir. Bu isimlerden biri, Dünya'ya gönderilmeden önceki alem veya boyutta bulundukları sıradayken (yani Can halindeyken) müjdelendikleri isimdir. Diğeri ise bu Dünya'ya doğduktan sonra kullanılan isimdir.
Bu yüzden Allah, resullerden bahsederken bazen bir ismiyle, bazen diğer ismiyle, bazen de araya "ve" bağlacı koyarak iki ismiyle birden hitap etmektedir.
Yunus-Zünnun, Yakup-Esbat, Yusuf-İdris, İsmail-İshak, Süleyman-Zülkarneyn, Musa-Harut, Harun-Marut, Salih-Şuayb, Lokman-Üzeyr, Elyesa-Zülkifl, İbrahim-İsrail, Nuh-İlyas, Adem-Eyyub, Cebrail-Mikail, Ahmed-Muhammed, Davut-Talut, Lut-Hud, Zekeriya-İmran, Yahya-İsa örnekleri hep böyledir...
Bazen de bu Dünya'da adı geçen bir kişinin, diğer alemdeki konumu ifade edilmiştir. Meryem-Harun'un kız kardeşi gibi...
Zekeriya'ya diğer alemdeki ismi Yahya olan nebi müjdelenirken; aynı nebi Meryem'e İsa olarak müjdelenmektedir.
NOT: CİN KONUSUNDA YORUM başlıklı yazımı okuyunuz.
Meryem oğlu İsa, “Ey İsrailoğulları! Şüphesiz ben, Allah’ın size, benden önce gelen Tevrat’ı doğrulayıcı ve benden sonra gelecek, Ahmed isminde (İSMUHU AHMED) bir resulü müjdeleyici resulüyüm” demişti. Fakat onlara apaçık mucizeleri getirince; “Bu, apaçık bir sihirdir” dediler. (61:6)
İsa, Muhammed'i Ahmed ismiyle müjdelemişti çünkü Muhammed'in o esnada bulunduğu alemdeki ismi Ahmed idi. Yani Muhammed doğmadan önce İsa tarafından "Ahmed" ismiyle müjdelenmiş fakat Muhammed ismiyle doğmuş ve böyle yaşamıştır.
Din adamları ise ayetin orijinalinde "Ahmed isminde bir resul" ifadesi geçmesine rağmen Muhammed'in Ahmed ismiyle müjdelenmiş olmasını anlayamadıkları için Ahmed kelimesini, Muhammed'in sıfatı olarak yorumlamışlardır.
Aynı şekilde Zekeriya'ya da Yahya ismiyle bir resul müjdelenmiş fakat İsa olarak doğmuş ve bu isimle yaşamıştır. Zira Kuran'a göre Yahya'nın bir resul olarak ne yaptığı belirsizdir.
Yahya'nın İsa zamanında yaşamış ve İsa'yı vaftiz etmiş olduğu bilgisi, Hristiyan öğretisine dayanmaktadır. Esasında o bilginin de sembolik bir anlamı vardır.
Şimdi konuyu inceleyelim:
KURAN'DA YAHYA
Yahya ismi, Kuran'da 5 ayette geçmektedir. Buna rağmen Yahya'nın Kuran'a göre ne gibi bir resullük görevi yaptığı belli değildir.
Zekeriya mihrabda kaim olarak salat ederken (YUSALLİ) melekler ona, “Allah sana, kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulayıcı, seyyid, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi olarak Yahya’yı müjdeler” diye seslendiler. (3:39)
Zekeriya’yı ve Yahya’yı ve İsa’yı ve İlyas’ı doğru yola erdirmiştik. Bunların hepsi salih kimselerden idi. (6:85)
“Ey Zekeriyya! Haberin olsun ki biz sana Yahya adlı bir oğul müjdeliyoruz. Daha önce onun adını kimseye vermedik.” (19:7)
“Ey Yahya, kitaba sımsıkı sarıl” dedik. Biz, ona daha çocuk iken hikmet ve katımızdan kalp yumuşaklığı ve ruh temizliği vermiştik. O, Allah’tan sakınan, anne babasına iyi davranan bir kimse idi. İsyancı bir zorba değildi. (19:12-14)
YAHYA VE İSA'NIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Zekeriya mabedde salat ederken melekler ona, “Allah sana, kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulayıcı, efendi, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi olarak Yahya’yı müjdeler” diye seslendiler. (3:39)
Bunun nedeni aslında Yahya ve İsa'nın aynı kişi olmasıdır. Yahya, İsa'nın bu Dünya'ya gelmeden önce bulunduğu alemdeki ismidir.
Yahya ve İsa'nın başka kimsede olmayan bazı özellikleri, bu isimlerin aynı kişiye ait olduğunu kesinlikle teyit etmektedir.
Yahya'nın özellikleri sanki İsa'nın doğmadan önceki hali gibidir.
YAHYA'NIN ÖZELLİKLERİ
Zekeriya mabedde salat ederken melekler ona, “Allah sana, kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulayıcı, efendi, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi (NEBİYYEN) olarak Yahya’yı müjdeler” diye seslendiler. (3:39)
(3:39) Ayetine göre Zekeriya'ya müjdelenen Yahya bir nebidir fakat kendisine herhangi bir kitap indirilmemiştir. Zira nebi, kendisi aracılığıyla kitap indirilmiş resul demektir. Tıpkı İsa gibi...
“Ey Yahya, kitaba (KİTABE) sımsıkı sarıl” dedik. Biz, ona daha çocuk iken (SABİYYA) hikmet (HUKME) vermiştik. (19:12)
Yahya'ya da İsa gibi kitap ve çocukken hikmet verilmiştir.
Katımızdan ona bir kalp yumuşaklığı ve temizlik (ZEKATEN) de... O, çok takva sahibi biriydi. (19:13)
Yahya da tıpkı İsa gibi arınmış birisidir.
O, Allah’tan sakınan, annesine (VALİDEYHİ) iyi davranan bir kimse idi. İsyancı (CEBBARAN) bir zorba (ASİYYA) değildi. (19:14)
(19:14) Ayetindeki "valideyhi" kelimesini, "anne baba" olarak çevirmişler ve Kuran'ı şartlanmış olarak çevirdiklerini bir kez daha ispatlamışlardır. Bu kelimenin "anne baba" anlamına gelmesi için "ebeveyhi" olması gerekirdi. Burada da özellikle babasız doğan İsa gibi "valideyhi" yani "annesine" denilerek benzetme yapılmıştır.
Yine Yahya da İsa gibi annesine karşı isyankar bir zorba değildir.
Doğduğu gün, öleceği gün ve diriltileceği gün ona selam olsun! (19:15)
Yahya için de tıpkı İsa gibi; doğduğu gün, öleceği gün ve diriltileceği gün esenlik dilenmiştir.
Bunun üzerine ona işaret etti. “Beşikteki (MEHDİ) bir çocukla (SABİYYA) nasıl konuşuruz?” dediler. (19:29)
Dedi ki: "Şüphesiz ben Allah'ın kuluyum. Bana Kitabı (KİTABE) verdi ve beni nebi (NEBİYYA) kıldı." (19:30)
“Nerede olursam olayım beni bereketli kıldı ve bana yaşadığım sürece salatı ve zekatı (ZEKATİ) emretti.” (19:31)
“Beni anneme (VALİDETİ) saygılı kıldı. Beni azgın (CEBBARAN) bir zorba (ŞAKİYYA) kılmadı.” (19:32)
“Doğduğum gün, öleceğim gün ve diriltileceğim gün selam banadır. (19:33)
EN DOĞRUSUNU ALLAH BİLİR.
Bülent DİLAVER
_iNsaNOĞLU_
11 Kasım 2016 Cuma
MEVT KELİMESİ
- Mevt Kelimesinin Sözlük Anlamı
“Mevt” kelimesi sözlüklerde
“ölüm”; “mevta” ise ölen kimse anlamına gelmektedir.
-
İçerisinde Mevt Kelimesi ve Kelimenin Türevleri Geçen Ayetler
Bakara Suresi:
(2: 19, 28, 56, 73, 94, 132,
133, 154, 161, 164, 173, 180, 217, 243, 258, 259, 260), Ali İmran Suresi: (3:27,
49, 91, 102, 119, 143, 144, 145, 156, 157, 158, 168, 169, 185), Nisa Suresi:
(4:15, 18, 78, 100, 159), Maide Suresi: (5:3, 106, 110), Enam Suresi: (6:36, 61,
93, 95, 111, 122, 139, 145, 162), Araf Suresi: (7:25, 57, 158), Enfal Suresi:
(8:6), Tevbe Suresi: (9:84, 116, 125), Yunus Suresi: (10:31, 56), Hud Suresi:
(11:7), İbrahim Suresi: (14:17), Rad Suresi: (13:31), İbrahim Suresi: (14:17), Hicr
Suresi: (15:23), Nahl Suresi: (16:21, 38, 65, 115), İsra Suresi: (17:75), Meryem
Suresi: (19:15, 23, 33, 66), Taha Suresi: (20:74), Enbiya Suresi: (21:34, 35),
Hac Suresi: (22:6, 58, 66), Müminun Suresi: (23:15, 35, 37, 80, 82, 99), Furkan
Suresi: (25:3, 49, 58), Şuara Suresi: (26:81), Neml Suresi: (27:80), Ankebut
Suresi: (29:57, 63), Rum Suresi: (30:19, 24, 40, 50, 52), Lokman Suresi:
(31:34), Secde Suresi: (32:11), Ahzab Suresi: (33:16, 19), Sebe Suresi:
(34:14), Fatır Suresi: (35:9, 22, 36), Yasin Suresi: (36:12), Saffat Suresi:
(37:16, 53, 58, 59), Zümer Suresi: (39:30, 42), Mümin Suresi: (40:11, 68), Fussilet
Suresi: (41:39), Şura Suresi: (42:9), Zuhruf Suresi: (43:11), Duhan Suresi:
(44:8, 35, 56), Casiye Suresi: (45:5, 21, 24, 26), Ahkaf Suresi: (46:33), Muhammed
Suresi: (47:20, 34), Hucurat Suresi: (49:12), Kaf Suresi: (50:3, 11, 19, 43), Necm
Suresi: (53:44), Vakıa Suresi: (56:47, 60), Hadid Suresi: (57:2, 17), Cuma
Suresi: (62:6, 8), Münafikun Suresi: (63:10), Mülk Suresi: (67:2), Kıyame Suresi:
(75:40), Mürselat Suresi: (77:26), Abese Suresi: (80:21), Ala Suresi: (87:13).
-
Mevt Kelimesinin Kuran’daki Türevleri
Mevt Kelimesi, türevleriyle birlikte Kuran’da toplam
165 kez geçmektedir.
Mevt kelimesi, “emütu, feyemut, feyemütü, mate, matü, mitna, mitte, mittu, mittum,
mütü, muttum, nemütu, temut, temüte, temütu, temütunne, temütüne, vematü,
yemütu, yemütüne”
türevlerinde olmak üzere fiil formunda Kuran’da 39 kez geçmektedir. (1 Ayette 2
kez geçmiş.)
Bu ayetler: (2:132, 161, 217, 243), (3:91, 102, 119,
144, 145, 156, 157, 158), (4:18), (7:25), (9:84, 125), (16:38), (19:15, 23, 33,
66), (20:74), (21:34), (22:58), (23:35, 37, 82), (25:58), (31:34), (35:36),
(37:16, 53), (39:42), (45:24), (47:34), (50:3), (56:47), (87:13).
Örnekler:
İbrahim, bunu kendi oğullarına da
vasiyet etti, Yakup da öyle: “Oğullarım! ALLAH, sizin için bu dini seçti. Siz
de ancak Müslümanlar olarak ölün (TEMUTUNNE)” dedi. (2:132)
Muhammed ancak bir resuldür. Ondan
önce de resuller gelip, geçmiştir. Şimdi o ölür (MATE) veya öldürülürse gerisin
geriye mi döneceksiniz? Kim gerisingeriye dönerse ALLAH’A hiçbir zarar veremez.
ALLAH, şükredenleri mükâfatlandıracaktır. (3:144)
Dediler ki: “Gerçekten biz ölüp
(MİTNA), bir toprak ve kemik yığını hâline geldikten sonra mı tekrar
diriltileceğiz?” (23:82)
Mevt kelimesi, “emate, ematehu, emettena, feematehu, venumitu, veumitu,
veyumitu, yumitukum, yumituni” türevlerinde olmak üzere fiil formunda Kuran’da diğer
21 kez geçmektedir. (1 Ayette 2 kez geçmiş.)
Bu ayetler: (2:28, 258, 259), (3:156), (7:158),
(9:116), (10:56), (15:23), (22:66), (23:80), (26:81), (30:40), (40:11, 68),
(44:8), (45:26), (50:43), (53:44), (57:2), (80:21).
Örnekler:
Siz ölü iken sizi dirilten ALLAH’I nasıl inkâr ediyorsunuz?
Sonra sizleri öldürecek (YUMİTUKUM) sonra yine diriltecektir. En sonunda O’na
döndürüleceksiniz. (2:28)
De ki: “Ey insanlar! Şüphesiz ben, yer ve göklerin
hükümranlığı kendisine ait olan ALLAH’IN hepinize gönderdiği resulüyüm. O’ndan
başka hiçbir ilah yoktur. O, diriltir ve öldürür (VEYUMİTU). O halde, ALLAH’A
ve O’nun sözlerine inanan resulüne, o ümmi resul nebisine iman edin ve ona uyun
ki doğru yolu bulasınız.” (7:158)
Göklerin ve yerin hükümranlığı yalnızca O’nundur. Diriltir
ve öldürür (VEYUMİTU). O, her şeye hakkıyla gücü yetendir. (57:2)
Mevt kelimesi, “memati, vememati, vemematuhum” türevlerinde olmak üzere isim
formunda Kuran’da 3 kez geçmektedir.
Bu ayetler: (6:162), (17:75), (45:21).
Örnekler:
De ki: “Şüphesiz benim salâtım da yapacaklarım da yaşamam
da ölümüm (VEMEMATİ) de âlemlerin Rabbi Allah içindir.” (6:162)
İşte o zaman sana hayatın da ölümün (MEMATİ) de katmerli
acılarını tattırırdık. Sonra bize karşı kendine hiçbir yardımcı bulamazdın.
(17:75)
Yoksa kötülük işleyenler kendilerini inanıp, salih amel
işleyenler gibi kılacağımızı, hayatlarının ve ölümlerinin (VEMEMATUHUM) bir
olacağını mı sanıyorlar? Ne kötü hüküm veriyorlar! (45:21)
Mevt kelimesi, “mevte, mevten, mevti, mevtiha, mevtihi, mevtikum, mevtu”
türevlerinde olmak üzere isim formunda Kuran’da diğer 50 kez geçmektedir. (Bazı
ayetlerde birden fazla geçmiş.)
Bu ayetler: (2:19, 56, 94, 133, 164, 180, 243, 159),
(3:143, 168, 185), (4:15, 18, 78, 100, 159), (5:106), (6:61, 93), (8:6), (11:7),
(14:17), (16:65), (21:35), (23:99), (25:3), (29:57, 63), (30:19, 24, 50),
(32:11), (33:16, 19), (34:14), (35:9), (39:42), (44:56), (45:5), (47:20), (50:19),
(56:60), (57:17), (62:6, 8), (63:10), (67:2).
Örnekler:
Sonra şükredesiniz diye ölümünüzün (MEVTİKUM) ardından sizi
tekrar dirilttik. (2:56)
Orada ilk ölümden (MEVTE) başka bir ölüm tatmazlar. ALLAH,
onları cahim azabından korumuştur. (44:56)
Herhangi birinize ölüm (MEVTU) gelip de, “Ey Rabbim! Beni
yakın bir zamana kadar geciktirsen de sadaka verip, iyilerden olsam!” demeden
önce, size rızık olarak verdiğimiz şeylerden Allah yolunda harcayın. (63:10)
Mevt kelimesi, “mevtete, mevtetena, mevtetuna” türevlerinde olmak üzere isim
formunda Kuran’da diğer 3 kez geçmektedir.
Bu ayetler: (37:59), (44:35, 56).
Örnekler:
“Sadece ilk ölümümüz (MEVTETENA); azaba da uğratılmayacağız
öyle mi?” (37:59)
“İlk ölümümüzden başka ölüm (MEVTETUNA) yoktur ve biz
tekrar dirilecek de değiliz.” (44:35)
Orada ilk ölümden başka bir ölüm (MEVTETE) tatmazlar.
ALLAH, onları cahim azabından korumuştur. (44:56)
Mevt kelimesi, “meyten” türevinde olmak üzere sıfat formunda Kuran’da 4 kez
geçmektedir.
Bu ayetler: (25:49), (43:11), (49:12), (50:11).
Örnekler:
Onunla ölü (MEYTEN) bir beldeyi diriltelim ve yarattığımız
hayvanlardan ve insanlardan birçoğunu onunla sulayalım diye. (25:49)
O ALLAH ki gökten belli bir ölçü ile bir su indirmiştir. O
su ile ölü (MEYTEN) olan bir beldeyi dirilttik. İşte siz de böyle
çıkartılacaksınız. (43:11)
Kullara rızık olarak ve o yağmurla ölü (MEYTEN) beldeye
hayat veririz. İşte çıkış da böyledir. (50:11)
Mevt kelimesi, “meyten” türevinde olmak üzere isim formunda Kuran’da diğer
1 kez geçmektedir.
Bu ayet: (6:122).
Ölü (MEYTEN) iken dirilttiğimiz ve kendisine, insanlar
arasında yürüyeceği bir nur verdiğimiz kimsenin durumu hiç, karanlıklar içinde
kalmış, bir türlü ondan çıkamamış kimsenin durumu gibi olur mu? İşte kâfirlere,
işlemekte oldukları çirkinlikler böyle süslü gösterilmiştir. (6:122)
Mevt kelimesi, “bimeyyitin, bimeyyitine, emvaten, emvatu, emvatun, lemeyyitüne,
mevta, meyyite, meyyiti, meyyitun, meyyitüne, veemvatan, velmevta” türevlerinde
olmak üzere isim formunda Kuran’da diğer 34 kez geçmektedir. (Bazı ayetlerde
birden fazla geçmiş.)
Bu ayetler: (2:28, 73, 154, 260), (3:27, 49, 169), (5:110),
(6:36, 95, 111), (7:57), (10:31), (13:31), (14:17), (16:21), (22:6), (23:15),
(27:80), (30:19), (30:52), (35:22), (36:12), (37:58), (39:30), (42:9), (46:33),
(75:40), (77:26).
Örnekler:
Siz ölüler (EMVATEN) iken sizi dirilten ALLAH’I nasıl inkâr
ediyorsunuz? Sonra sizleri öldürecek sonra yine diriltecektir. En sonunda O’na
döndürüleceksiniz. (2:28)
“Geceyi gündüze sokarsın, gündüzü geceye sokarsın. Ölüden
(MEYYİTİ) diriyi çıkarırsın, diriden ölüyü (MEYYİTE) çıkarırsın. Dilediğine de
hesapsız rızık verirsin.” (3:27)
Ancak duyanlar çağrıya cevap verir. Ölüleri (VELMEVTA) ise
ALLAH diriltir sonra O'na döndürülürler. (6:36)
Mevt kelimesi, “mevta, meyyitin” türevlerinde olmak üzere sıfat formunda
Kuran’da diğer 4 kez geçmektedir.
Bu ayetler: (7:57), (30:50), (35:9), (41:39).
Örnekler:
O, rüzgârları rahmetinin önünde müjde olarak gönderendir.
Nihayet rüzgârlar ağır bulutları yüklendiği vakit, onları ölü (MEYYİTİN) bir
belde için sevk ederiz de oraya suyu indiririz. Derken onunla türlü türlü
meyveleri çıkarırız. İşte ölüleri de öyle çıkaracağız. Ola ki ibretle
düşünürsünüz. (7:57)
ALLAH’IN Rahmeti’nin eserlerine bak! Yeryüzünü ölümünden
sonra nasıl diriltiyor. Şüphe yok ki O, ölüleri (MEVTA) de elbette
diriltecektir. O, her şeye hakkıyla gücü yetendir. (30:50)
ALLAH’IN Varlığı’nın delillerinden biri de şudur: Sen
yeryüzünü boynu bükük (kupkuru) görürsün. Onun üzerine yağmuru indirdiğimiz
zaman kıpırdar kabarır. Şüphesiz ki onu dirilten, elbette ölüleri (MEVTA) de
diriltir. Şüphesiz O, her şeye gücü hakkıyla yetendir. (41:39)
Mevt kelimesi, “meytete, meyteten, meytetu” türevlerinde olmak üzere isim
formunda Kuran’da diğer 5 kez geçmektedir.
Bu ayetler: (2:173), (5:3), (6:139, 145), (16:115).
Örnekler:
ALLAH size leşi/ölüyü (MEYTETE), kanı, domuz etini ve
ALLAH’TAN başkası için kesilen şeyi yasakladı. Ama açlıktan dolayı darda
kalana, başkasının hakkına el uzatmadan ve sınırı aşmadan, bunlardan yemesinde
bir günah yoktur. ALLAH, çok bağışlayan ve çok acıyandır. (2:173)
De ki: “Bana vahyolunan Kuran’da bir kimsenin yiyecekleri
arasında leş/ölü (MEYTETEN), akıtılmış kan, domuz eti -ki o şüphesiz necistir-
ya da ALLAH’TAN başkası adına kesilmiş bir hayvandan başka haram kılınmış bir
şey bulamıyorum. Fakat istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü aşmaksızın kim
bunlardan yeme zorunda kalırsa yiyebilir.” Şüphesiz Rabbin çok bağışlayandır,
çok merhametlidir. (6:145)
ALLAH size ancak leş/ölü (MEYTETE), kan, domuz eti ve ALLAH’TAN
başkası adına kesileni haram kıldı. Ama kim mecbur olur da istismar etmeksizin
ve zaruret ölçüsünü aşmaksızın yemek zorunda kalırsa şüphesiz ki ALLAH çok
bağışlayandır, çok merhamet edendir. (16:115)
Mevt kelimesi, “meytetu” türevinde olmak üzere sıfat formunda Kuran’da diğer
1 kez geçmektedir.
Bu ayet: (36:33)
Ölü (MEYTETU) toprak onlar için bir delildir. Biz ona hayat
verdik ve ondan taneler çıkardık da ondan yiyip duruyorlar. (36:33)
-
Mevt Kelimesinin Kuran’daki Anlamı
Diriler
ile ölüler (EMVATU) de bir olmaz. ALLAH, dilediğine işittirir. Sen, kabirde
bulunanlara işittirecek değilsin. (35:22)
Kuran’da “ölmek” fiili “mevt” kelimesi
ile ifade edilmiş olup, Kuran’ın tamamında “canın bedenden ayrılması” anlamına
gelmektedir. Yani “mevt” kelimesi geçen bir ayette asla ‘Dünya hayatının geçici
nimetlerine dalıp, dine gözlerini kapamak’ anlamında mecazi bir ölümden
bahsedilemez.
Sonra siz bunun ardından muhakkak öleceksiniz (LEMEYYİTUNE). (23:15)
Sonra yine muhakkak siz, Kıyamet Günü’nde
diriltileceksiniz. (23:16)
Kuran’da “ölüm” olayı, haram
yiyeceklerin haricinde Dünya hayatının bir gerçeği olarak sunulmuştur.
Orada ilk ölümden başka bir ölüm (MEVTETE) tatmazlar.
ALLAH, onları cahim azabından korumuştur. (44:56)
Ölüm olayı cehennemdekilerle
cennettekilerin arasındaki en önemli farklardan biridir. Cennettekiler ilk
ölümden başka ölüm tatmazlar. Bu tattıkları ilk ölüm de zaten cehennemi
yaşadıkları Dünya hayatında tattıkları son ölümden başkası değildir.
“İlk
ölümümüzden başka ölüm (MEVTETUNA) yoktur ve biz tekrar dirilecek de değiliz.”
(44:35)
Cehennemlikler ise bu Dünya’da ilk ve
tek kez yaşadıklarını, dolayısıyla sadece bir kez öleceklerini ve bir daha
diriltilmeyeceklerini iddia ederek ALLAH’IN
Ayetlerini yalanlarlar.
Şüphesiz
ayetlerimizi inkâr edenleri biz ateşe atacağız. Derileri yanıp, döküldükçe
azabı tatmaları için onların derilerini yenileyeceğiz. Şüphesiz ALLAH, mutlak
güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir. (4:56)
Cehennemdekiler, ALLAH’IN Ayetleri'ni yalanladıkları yani cehennemlik oldukları
sürece ölümü defalarca tadarlar. Bu gerçek derilerin yanıp, yenilenmesi
şeklinde sembolize edilmiştir.
O, rüzgârları rahmetinin önünde müjde olarak gönderendir.
Nihayet rüzgârlar ağır bulutları yüklendiği vakit, onları ölü (MEYYİTİN) bir
belde için sevk ederiz de oraya suyu indiririz. Derken onunla türlü türlü
meyveleri çıkarırız. İşte ölüleri de öyle çıkaracağız. Ola ki ibretle
düşünürsünüz. (7:57)
Kuran’daki ölü arz örneği, ölümün
ardından mutlaka diriliş olacağı konusuyla bağdaştırılmıştır.
Buna ilaveten “vefat” kelimesiyle de
farklı anlamdadır.
Mevt, canın bedenden ayrılarak ölmesi
anlamına gelirken; vefat, mevta olan kimsenin Ölüm Meleği tarafından
yargılanmasının sağlanarak Dünya hayatı kazanımlarının o esnada belirlenmesidir.
EN DOĞRUSUNU ALLAH BİLİR.
Bülent DİLAVER
_iNsaNOĞLU_
8 Kasım 2016 Salı
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)