YAHYA VE İSA

Kuran'da geçen resul isimleri, Allah'ın onlara verdiği karakteristik isimlerdir. Dolayısıyla çoğunlukla tarihsel kaynaklarda, bu isimlerdeki insanlara rastlanılamayabilir.

Kuran'da bütün resullerin çift ismi vardır. Bu husus, birçok insanın bilmediği bir Kuran özelliğidir. Bu isimlerden biri, Dünya'ya gönderilmeden önceki alem veya boyutta bulundukları sıradayken (yani Can halindeyken) müjdelendikleri isimdir. Diğeri ise bu Dünya'ya doğduktan sonra kullanılan isimdir. 

Bu yüzden Allah, resullerden bahsederken bazen bir ismiyle, bazen diğer ismiyle, bazen de araya "ve" bağlacı koyarak iki ismiyle birden hitap etmektedir. 

Yunus-Zünnun, Yakup-Esbat, Yusuf-İdris, İsmail-İshak, Süleyman-Zülkarneyn, Musa-Harut, Harun-Marut, Salih-Şuayb, Lokman-Üzeyr, Elyesa-Zülkifl, İbrahim-İsrail, Nuh-İlyas, Adem-Eyyub, Cebrail-Mikail, Ahmed-Muhammed, Davut-Talut, Lut-Hud, Zekeriya-İmran, Yahya-İsa örnekleri hep böyledir...

Bazen de bu Dünya'da adı geçen bir kişinin, diğer alemdeki konumu ifade edilmiştir. Meryem-Harun'un kız kardeşi gibi...

Zekeriya'ya diğer alemdeki ismi Yahya olan nebi müjdelenirken; aynı nebi Meryem'e İsa olarak müjdelenmektedir.  

NOT: CİN KONUSUNDA YORUM başlıklı yazımı okuyunuz. 

Meryem oğlu İsa, “Ey İsrailoğulları! Şüphesiz ben, Allah’ın size, benden önce gelen Tevrat’ı doğrulayıcı ve benden sonra gelecek, Ahmed isminde (İSMUHU AHMED) bir resulü müjdeleyici resulüyüm” demişti. Fakat onlara apaçık mucizeleri getirince; “Bu, apaçık bir sihirdir” dediler. (61:6)

İsa, Muhammed'i Ahmed ismiyle müjdelemişti çünkü Muhammed'in o esnada bulunduğu alemdeki ismi Ahmed idi. Yani Muhammed doğmadan önce İsa tarafından "Ahmed" ismiyle müjdelenmiş fakat Muhammed ismiyle doğmuş ve böyle yaşamıştır.  

Din adamları ise ayetin orijinalinde "Ahmed isminde bir resul" ifadesi geçmesine rağmen Muhammed'in Ahmed ismiyle müjdelenmiş olmasını anlayamadıkları için Ahmed kelimesini, Muhammed'in sıfatı olarak yorumlamışlardır.  

Aynı şekilde Zekeriya'ya da Yahya ismiyle bir resul müjdelenmiş fakat İsa olarak doğmuş ve bu isimle yaşamıştır. Zira Kuran'a göre Yahya'nın bir resul olarak ne yaptığı belirsizdir. 

Yahya'nın İsa zamanında yaşamış ve İsa'yı vaftiz etmiş olduğu bilgisi, Hristiyan öğretisine dayanmaktadır. Esasında o bilginin de sembolik bir anlamı vardır. 

Şimdi konuyu inceleyelim:

KURAN'DA YAHYA

Yahya ismi, Kuran'da 5 ayette geçmektedir. Buna rağmen Yahya'nın Kuran'a göre ne gibi bir resullük görevi yaptığı belli değildir. 

Zekeriya mihrabda kaim olarak salat ederken (YUSALLİ) melekler ona, “Allah sana, kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulayıcı, seyyid, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi olarak Yahya’yı müjdeler” diye seslendiler. (3:39)

Zekeriya’yı ve Yahya’yı ve İsa’yı ve İlyas’ı doğru yola erdirmiştik. Bunların hepsi salih kimselerden idi. (6:85)

“Ey Zekeriyya! Haberin olsun ki biz sana Yahya adlı bir oğul müjdeliyoruz. Daha önce onun adını kimseye vermedik.” (19:7)

“Ey Yahya, kitaba sımsıkı sarıl” dedik. Biz, ona daha çocuk iken hikmet ve katımızdan kalp yumuşaklığı ve ruh temizliği vermiştik. O, Allah’tan sakınan, anne babasına iyi davranan bir kimse idi. İsyancı bir zorba değildi. (19:12-14)

YAHYA VE İSA'NIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

Zekeriya mabedde salat ederken melekler ona, “Allah sana, kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulayıcı, efendi, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi olarak Yahya’yı müjdeler” diye seslendiler. (3:39)

Kuran'daki Yahya, Zekeriya'ya müjdelenmiştir ama Yahya'nın kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulamaktan başka ne gibi bir resullük yaptığından hiç bahsedilmemiştir. Bu doğrulama işini de ne zaman ve nasıl yaptığı meçhuldür.

Bunun nedeni aslında Yahya ve İsa'nın aynı kişi olmasıdır. Yahya, İsa'nın bu Dünya'ya gelmeden önce bulunduğu alemdeki ismidir. 

Yahya ve İsa'nın başka kimsede olmayan bazı özellikleri, bu isimlerin aynı kişiye ait olduğunu kesinlikle teyit etmektedir.

Yahya'nın özellikleri sanki İsa'nın doğmadan önceki hali gibidir. 

YAHYA'NIN ÖZELLİKLERİ

Zekeriya mabedde salat ederken melekler ona, “Allah sana, kendisinden gelen bir kelimeyi doğrulayıcı, efendi, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi (NEBİYYEN) olarak Yahya’yı müjdeler” diye seslendiler. (3:39)

(3:39) Ayetine göre Zekeriya'ya müjdelenen Yahya bir nebidir fakat kendisine herhangi bir kitap indirilmemiştir. Zira nebi, kendisi aracılığıyla kitap indirilmiş resul demektir. Tıpkı İsa gibi...

“Ey Yahya, kitaba (KİTABE) sımsıkı sarıl” dedik. Biz, ona daha çocuk iken (SABİYYA) hikmet (HUKME) vermiştik. (19:12)

Yahya'ya da İsa gibi kitap ve çocukken hikmet verilmiştir. 

Katımızdan ona bir kalp yumuşaklığı ve temizlik (ZEKATEN) de... O, çok takva sahibi biriydi. (19:13)

Yahya da tıpkı İsa gibi arınmış birisidir. 

O, Allah’tan sakınan, annesine (VALİDEYHİ) iyi davranan bir kimse idi. İsyancı (CEBBARAN) bir zorba (ASİYYA) değildi. (19:14)

(19:14) Ayetindeki "valideyhi" kelimesini, "anne baba" olarak çevirmişler ve Kuran'ı şartlanmış olarak çevirdiklerini bir kez daha ispatlamışlardır. Bu kelimenin "anne baba" anlamına gelmesi için "ebeveyhi" olması gerekirdi. Burada da özellikle babasız doğan İsa gibi "valideyhi" yani "annesine" denilerek benzetme yapılmıştır. 

Yine Yahya da İsa gibi annesine karşı isyankar bir zorba değildir.

Doğduğu gün, öleceği gün ve diriltileceği gün ona selam olsun! (19:15)

Yahya için de tıpkı İsa gibi; doğduğu gün, öleceği gün ve diriltileceği gün esenlik dilenmiştir.

İSA'NIN ÖZELLİKLERİ

Bunun üzerine ona işaret etti. “Beşikteki (MEHDİ) bir çocukla (SABİYYA) nasıl konuşuruz?” dediler. (19:29)

Dedi ki: "Şüphesiz ben Allah'ın kuluyum. Bana Kitabı (KİTABE) verdi ve beni nebi (NEBİYYA) kıldı." (19:30)

“Nerede olursam olayım beni bereketli kıldı ve bana yaşadığım sürece salatı ve zekatı (ZEKATİ) emretti.” (19:31)

“Beni anneme (VALİDETİ) saygılı kıldı. Beni azgın (CEBBARAN) bir zorba (ŞAKİYYA) kılmadı.” (19:32)

“Doğduğum gün, öleceğim gün ve diriltileceğim gün selam banadır. (19:33)


EN DOĞRUSUNU ALLAH BİLİR.

Bülent DİLAVER
_iNsaNOĞLU_